Temeki Nicotiana glauca – balkonlı peyzajlı ósimlikler

picture

Kógimtir temeki yaki knikotin

Insan talabı hár dayım jańa, ádetten tısqarıdur. Har bir háwesker baǵian óziniń baǵında jańa, hesh kim kórmegen, hesh kimde joq nárseni óstiriwdi qáleydi. Sonıń ushın gúl bazarı hár jılı twrli jańalıqlar usınıs etedi, háwesker baǵmanlardıń arzu qılıp júrgen jańalıqların “qandırıw” ushın. Biraq tijarat artınan kóbeyip atırǵan jańalıqlar tezlikte tek assortiment bolıp qalıp atır.

picture

Kógilt assortiment yamasa kógilt nekotin

Keyingi on jıl ishinde eń úlken kólemli gúllerden iyt-júzimler (Solanaceae) semyasına tiyisli. Eń tanıqlılarına bular petunya, surfiniya, million belz (million bells) kiredi. Olardıń sırı tez ósip bolıp, erte gúllew dáwri (tuqımlardan ósirgende keminde úsh ay, qálemsheler menen kóbeytkende, olar ulıwme tez gúlleydi), sonıń menen birge olar ósiriw sharayatına ınjıqlıq qılmaydı. Álbette olarǵa kóplew quyashlı jay tuwrı keledi, biraq olar jarıqlıǵı kem, suwıqraq jerlerde de ózilerin jaqsı sezedi.

Biraq biziń úlkemizde iyt-júzimler semyası ósimlikleri hár dayım tanılıp paydalanılmaǵan. Mısalı, kartoshkalar menen pomidorlardı esleń, basında tek dekorativ ósimlik sıpatında isletilgen. Birinshi indikaciya payda bolıwı menen birge, usı ósimliklerdi azıq- awqatlarǵa isletse de bolatueken, basında turǵınlar buǵan isenimsizlik penen qaradı. Biraq tez arada olar sonday tez tarqaldı, kóp jerlerde mumtaz miywelerdi kemeytti hám tiykarǵı azıq bolıp qaldı.

picture

Usı sanda biz kógimtir temekige (Nicotiana glauca) Qubla Amerikanıń balkonlı terekshesi menen tanısamız. Biziń sharayatta bull tez ósiwshi bota terekshedur. Tuqımınan ósirilgen eki aydan keyin gúlleydi. Jentilgen ósimliklerdiń shaqaları bir ayda 50 – 70 sm ósedi. Atı aytıp turǵanday pútkil ósimlik gúmis reńde qaplanǵan. Sonıń ushın dıqqattı ósimlikke kerek bolǵanda qol tiygiziw múmkin emes, sebebi qaplama tez óship ketedi hám ósimlik jaǵımsız ashıq reńge boyaladı. Japıraqları gúmis reńli aqırı ushlı. Shaqalarınıń ushları gúllenydi, 20–40 sarı trubkalı gúlleri ósip shıǵadı. Olardıń uzınlıǵı 3–3,5 sm hám eni shama menen 0,5 sm. Gúllewdiń baslanıolar ashıq sarı, ashıq kók xashıyalı boladı, gúllep bolǵannan keyin toq sarı reńli boladı. Usı túrdiń utısı sonda gúllep bolǵan gúlleri dekorativligin saqlap qaladı. Mısalı, petuniyadan parqlı, gúllep bolǵannan keyin óziniń kórinisin saqlap qalǵan hálda ósimlikte uzaq waqıt turadı.

Usı túrdi ósirijúdá ańsan. Xanada onı jıl dawamında ósiriwińiz múmkin, jazda bolsa onı balkonǵa yaki baǵqa jaylastırıwıńız múmkin. Olardı tez shıǵatuǵın tuqımlardan kóbeytiriwińiz múmkin. Gúllewge meyil ósimlikti siz eki aydan keyin ósiriwińiz múmkin (eger siz olardı balkonǵa 15-mayda jaylastırmaqshı bolsańız, onda mart ayınıń yarımında olardı egiwińiz zárúr). Ósimlikler qıstı xanada yaki átirshaxqa usap (biraq jaqsı jarıq jer bolıwı kerek) ótkiziwleri múmkin. Qıs aqırında shaqaların shama menen yarımına deyin orap qoyıń hám tez- tez suwǵarıń. Qıstan keyin shama menen bir aydan soń gúlleydi. Usı túrden terekti shákillendiriw múmkin. Olar qálemsheler menen kóbeymeydi, sebebi olar tamırların júdá jaman shıǵaradı (bull nárse qıyınshılıq keltirmeydi. Sebebi tuqımlardan ańsat kóbeyedi). Temeki azıqqa talapshań emes. Gúllewge bay bolıwı ushın siz onı ápiuayı tóginler menen azıqlandırıwıńız múmkin, balkonlı gúller ushın fosfor joqarı bolıwı kerek.

Printed from http://www.botanix.kpr.eu/kaa/print.php?t=21